تبریک روزکارگر توسط مدیریت محترم عامل جناب آقای مهندس پایدار اردیبهشت 1403  

مهدی حاجی‌وند| «دورود» یکی از شهرهای استان لرستان و مرکز شهرستان دورود است. این شهر با جمعیتی حدود ١٠٠‌هزار نفر در دامنه رشته‌کوه زاگرس و در نزدیکی اشترانکوه قرار گرفته ‌است. شهر دورود همچنین به خاطر طبیعت بکرش به پایتخت طبیعت ایران معروف است و دو سر شاخه رود دز یکی از شمال و یکی از شرق در دورود به هم می‌پیوندند و با نام رودخانه سزار سرچشمه اصلی رود دز می‌شوند. افزون بر این؛ دورود به‌خاطر داشتن راه‌آهن، کارخانجات صنایع‌دفاع و کارخانه سیمان در دوران جنگ ایران و عراق رشد پیدا کرد و اهمیت یافت. این شهر همچنین از منابع سنگ زیادی برخوردار است که کارخانه‌های سنگبری زیادی نیز دارد که به اصفهان و دیگر نقاط صادر می‌شوند؛ به‌علاوه این‌که عبور راه‌آهن سراسری جنوب از این شهر، دورود را در زمره شهرهای پرتردد قرار داده ‌و از سوی دیگر داشتن بافت جمعیتی جوان و پرطراوت، این شهرستان را نسبت به سایر شهرستان‌ها متفاوت کرده است. فارسیت دورود جدای از این موضوعات در این نوشتار قصد داریم به حال و احوال این‌روزهای یکی از کارخانجات قدیمی این شهرستان با عنوان «شرکت فارسیت دورود» بپردازیم. شرکتی که دارای قدمت است و روزگارانی هم بخشی از اشتغال این شهر را پوشش می‌داد و نامی هم در میان نام‌ها داشت، اما این‌روزها به دلایل مختلف دیگر از نفس افتاده است. تولیدات و خدمات اصلی شرکت براساس اطلاعات موجود شرکت فارسیت دورود با هدف تولید انواع مصالح ساختمانی، محصولات بتنی و محصولات آزبستی در سال‌های گذشته آغاز به‌کار کرده و در ‌سال ٧٧ در شهرستان دورود به ثبت رسیده است. همچنین تولید لوله و مانشون (اتصالات لوله‌ها)، ورق، لوله چهارگوش، تیزه و لاستیک عمده تولیدات و خدمات اصلی این شرکت است و مشتریان آن را شرکت‌های آب و فاضلاب تشکیل می‌دهند. براساس آمار هم تعداد کارکنان در استخدام شرکت طی ‌سال ١٣٨٨ بالغ‌بر ٦١٨نفر که از این تعداد ١٥٧ نفر کارکنان دایم، ٢ نفر کارکنان موقت و ٤٥٩ نفر کارکنان پیمانکاری بوده‌اند. منابع اولیه شرکت از سوی دیگر، بررسی چگونگی تأمین منابع اولیه شرکت فارسیت دورود در زمان حیاتش نیز نشان می‌دهد پنبه نسوز خارجی و سیمان مهم‌ترین مواد اولیه این شرکت را در آن دوران تشکیل می‌داده است و با توجه به این‌که یکی از مهم‌ترین مواد اولیه این شرکت، پنبه نسوز خارجی بوده، بنابراین نوسانات ارزی بر تأمین منابع شرکت اثر قابل‌توجهی داشته است. رقبا همچنین در روزگاران نه‌چندان دور، شرکت‌های فارسیت اهواز، ایرانیت‌تهران، ایرانیت‌اصفهان، پرمیت و آذریت از مهم‌ترین رقبای شرکت فارسیت دورود بودند و این شرکت در آن دوران جزو چند شرکت بزرگ کشور در زمینه تولید مصالح ساختمانی و آزبستی به‌شمار می‌آمده است؛ اما با گذشت زمان شرکت فارسیت دورود که در سال‌های نزدیک برای خود اسم و رسمی در میان سایر رقبا داشت، رفته‌رفته از گردونه رقابت خارج شد و این‌روزها چرخ تولید در این شرکت دیگر نمی‌چرخد. داستان توقف فعالیت داستان توقف این شرکت صنعتی نیز از این‌جا شروع و علنی شد که در پی نامه سعید موحدی، رئیس اداره محیط‌زیست درود به مدیرعامل کارخانه فارسیت دورود که در آن نوشته بود این اداره برابر قوانین و مقررات، خواستار حذف آزبست به صورت کلی و قطعی است؛ مهندس لامعی، مدیرعامل شرکت فارسیت دورود با ارسال نامه‌ای به بورس اوراق بهادار عنوان کرد: با توجه به اقدامات انجام شده توسط سازمان محیط‌زیست درخصوص ممنوعیت ورود آزبست به کشور، خط تولید لوله و مانشون و نیز خط تولید ورق موجدار در این شرکت متوقف شده است. گویا این نامه به دنبال ممنوعیت واردات آزبست و مواد آزبستی که طی سال‌های گذشته از کانادا، برزیل، آفریقا و روسیه وارد می‌شد و درحال‌حاضر براساس دستور سازمان محیط‌زیست واردات آن ممنوع شده است در آن‌روزها نگاشته شد و در پی آن سرانجام فارسیت دورود که روزگاری یکی از شرکت‌های مهم در تولید مصالح ساختمانی، محصولات بتنی و محصولات آزبستی کشور بود به همقطارانش در استان لرستان ازجمله چرم و پوست لرستان، یخچال‌سازی لرستان و ماشین‌سازی لرستان پیوست و این اتفاق درحالی رقم خورد که با اندک دوراندیشی توسط مدیران قبلی این شرکت در دستیابی به فناوری نانو آزبست می‌شد جلوی تعطیلی این واحد صنعتی مهم و بیکاری شهروندان دورودی و لرستانی را گرفت و شاهد اخراج بیش از ٥٠٠ نفر از کارگران این کارخانه نمی‌بودیم. به‌هرحال آنچه اتفاق افتاده، این است که در پی اقدامات انجام‌شده توسط سازمان محیط‌زیست درخصوص ممنوعیت ورود آزبست به کشور، خط تولید لوله و مانشون فارسیت دورود از ١٠خرداد ٩٠ و خطوط تولید ورق موجدار از ١٤ تیرماه ‌سال‌جاری متوقف شده‌است و شرکت فارسیت دورود دیگر نفس نمی‌کشد. از سوی دیگر در بهار امسال حدود ۱۰۰ نفر از کارگران بیکار شده کارخانه فارسیت دورود که برای اعتراض صنفی از لرستان به تهران سفر کرده بودند، شب را درمقابل ساختمان وزارت کار سپری کردند تا شاید مذاکرات چند روزه‌شان با مقامات وزارت کار به بار بنشیند که این اتفاق نیفتاد. در این زمینه نیز خبرگزاری ایلنا نوشت؛ این کارگران که از لرستان به تهران آمده‌اند، از روز دوشنبه (۲۴ فروردین) در اعتراض به اعلام تعطیلی کارخانه فارسیت و بیکاری کارگران درمقابل وزارت کار تجمع کردند. به‌گفته کارگران، کارفرمای شرکت فارسیت با آغاز ‌سال جدید از روز ۱۵ فروردین ۹۴ اجازه ورود حدود ۲۶۰ کارگر به‌جامانده از تعدیل‌های گذشته به کارخانه را نداده و اعلام کرد‌ که به‌دلیل زیان‌دهی، شرکت قصد ادامه‌فعالیت ندارد. براین اساس کارخانه فارسیت دورود که در پی قانون عدم استفاده از آزبست در کشور از ‌سال ۹۰ به صورت تعطیل و نیمه‌تعطیل درآمده بود، با تأمین مواد اولیه و با همکاری شرکت هلدینگ فارس خوزستان، قرار بود خرداد ‌سال ۹۳ آغاز به‌کار کند اما با گذر زمان به‌دلیل کمبود نقدینگی تعدیل نیرو در این کارخانه اتفاق افتاد و در نتیجه آن از دی‌ماه ‌سال ۹۳، تعداد ۱۳۰کارگر پیمانی این شرکت که دارای سوابق کاری ۸ تا ۱۰‌سال بودند نیز بیکار شدند تا تعطیلی کارخانه فارسیت دورود که روزگاری یکی از بزرگترین کارخانه‌های صنعت سیمان در کشور بود به‌صورت رسمی کلید بخورد. کلام آخر ... وضعیت اشتغال و صنعت در شهرستان دورود که روزگارانی به‌واسطه دارابودن صنایع مهمی چون سیمان، فارسیت، فولاد و چدن، صنایع زرهی از شهرستان‌های صنعتی استان لرستان و منطقه به حساب می‌آمد، حالا با گذر زمان و فرسوده شدن بعضی از این صنایع در کنار برخی سوءمدیریت‌ها حال و روز خوبی ندارد. کارخانه فارسیت دورود نیز یکی از صنایع این شهرستان است که به‌دلیل ممنوعیت استفاده از آزبست طی سال‌های گذشته و عدم اقدام مسئولان برای جایگزینی سیستم خط تولید جدید، ابتدا به صورت نیمه‌تعطیل درآمد. این کارخانه که پس از دو‌سال حیات کج‌دار و مریز، سرانجام در ابتدای‌ سال ٩٢ به‌طور کامل تعطیل شده بود، با تلاش‌های صورت گرفته در خرداد ‌سال ٩٣ احیا شد و با تغییر در خطوط تولید و ایجاد فرصت و تنفس در بازپرداخت بدهی‌های بانکی و اقدامات دیگر فعالیت خود را از سر گرفت؛ اما این‌روزهای خوش دوام چندانی نداشت. با این وجود به‌نظر می‌رسد در صورت حمایت‌ مسئولان، مدیران این شرکت بتوانند با تلاشی مضاعف و گرفتن منابع موردنیاز و خرید و استفاده از تکنولوژی جدید و همچنین رفع موانع حقوقی مشکلات پیش‌روی کارخانه فارسیت دورود را بردارند تا مردم شهر دورود باز هم شاهد تردد در اطراف این کارخانه باشند و بخشی از معضل بیکاری مردمان این شهر به واسطه چرخش چرخ تولید در کارخانه فارسیت حل شود .