Logo
phone   spliter   telegram 
سخن روز : هر افتخاری از جسارت شروع کردن برخاسته است.
سه شنبه 27 آبان 4

عصر اقتصاد: بهار قیمت‌گذاری سیمان در پاییز مطلب ویژه

ايرانيان از پيشينه كهني در شناخت و تهيه مصالح ساختماني برخوردارند. بناهاي به يادگار مانده از پيشينيان ما در نقاط مختلف كشور از دورانهاي گذشته ، ابعاد اين امر را مشخص مي‌سازد. آهك و ساروج از جمله موادي است كه در ايران قديم به وفور به كار گرفته شده است .زمان شروع مصرف سيمان در ايران مشخص نيست ليكن ورود سيمان به ايران ، توسط خارجيان صورت گرفت كه از آن براي ساختن بناهائي نظير كليسا، سفارتخانه و تاسيسات بندري استفاده شده است .مصالح ساختماني قديمي براي ساخت زير بناهاي اقتصادي با روش مدرن امروزي كارايي و استقامت لازم را نداشتند ، بنابراين نياز به مصالح ساختماني جديد اجتناب‌‌ناپذير گرديد كه يكي از مهم‌ترين مصالح ساختماني براي ساخت اين بنا‌ها ، سيمان بود.اجراي پروژه‌هاي جديد از قبيل خطوط و ساختمان راه‌آهن دولتي ، پل‌ها ، و تونل‌ها و ساير ابنيه نياز مبرم به مقدار زيادي سيمان داشت ، بنابراين دولت اقدام به واردات سيمان نمود و هر ساله بر حجم واردات اضافه مي‌گرديد بطوري كه در سال 1314 ايران چهارمين كشور وارد كننده سيمان در جهان بشمار مي‌رفت .كشور ايران از لحاظ جغرافيايي در منطقه‌اي واقع شده كه سلسله كوه‌هاي آهكي آن را احاطه نموده است ، در نتيجه مواد اوليه براي توليد سيمان در داخل كشور به وفور يافت مي‌شود . بنابراين دولت تصميم به ساخت كارخانه سيمان در ايران گرفت . در سال 1307 مطالعات و برسي‌هاي لازم براي ايجاد اولين كارخانه سيمان و همچنين برآورد ذخاير مواد اوليه مورد نياز اين پروژه آغاز شد و در سال 1309 قراردادي  با شركت دانماركي اف‌ال‌اسميت جهت ايجاد اين كارخانه موسوم به سيمان ري با ظرفيت توليد 100 تن سيمان در روز و با سرمايه دولتي معادل 800،133 پوند استرلينگ براي تامين ماشين‌آلات و 800،66 پوند استرلينگ جهت تامين نيروگاه برق مورد نياز آن منعقد شد .سرمايه اين كارخانه توسط دولت و از محل عايدات قند و شكر تامين گرديد.در 8 دي ماه 1312 اولين كوره سيمان ايران با ظرفيت 100 تن در روز در هفت كيلومتري جنوب تهران نزديك به كوههاي بي بي شهربانو و كوه سرسره در شركت سيمان ري به بهره‌برداري رسيد.به دليل تقاضاي بالا براي سيمان و همچنين كافي نبودن ميزان توليد كارخانه فوق جهت رفع نيازهاي داخلي ، واحد دوم سيمان ري با ظرفيت 200 تن در روز در سال 1314 از شركت پوليزيوس آلمان خريداري شد. كار ساخت اين خط در سال 1315 آغاز و در 1316 به مرحله توليد رسيد . جهت ساخت اين كارخانه معادل 18 ميليون ريال هزينه گرديد.استقبال مردم از سيمان دولت را برآن داشت تا در سال 1317 سومين خط توليد با ظرفيت 300 تن  در روز را به آلمان سفارش دهد . كار ساختماني اين واحد آغاز شد و حدود 80% آن تا سال 1320 اجرا گرديد. بخشي از ماشين‌آلات آن نيز حمل شد . ولي با وقوع جنگ جهاني دوم كشتي حاوي بخش عمده ماشين‌آلات در كانال سوئز توسط نيروهاي متفقين توقيف و مصادره گرديد. 11 سال بعد ، در سال 1330 با عقد قرارداد متممي با شركت پوليزيوس ، ادامه كار خط توليد سوم شركت سيمان ري از سرگرفته شد و در سال 1334 به بهره‌برداري رسيد. بنابراين تا 1330 تنها دو كوره سيمان با ظرفيت 300 تن در روز و يا به عبارتي 90000 تن در سال در ايران نصب گرديده بود. جنگ جهاني دوم سبب تاخير 15 ساله در افزايش ظرفيت صنعت سيمان ايران گرديد.صنعت سيمان كشور، با سابقه 70 سال توليد يكي از صنايع زيربنايي است كه رابطه و پيوندي عميق با طيف گسترده‌اي از صنايع و مراكر خدماتي گوناگون برقرار نموده است.ايران با ظرفيت توليد حدود 85 ميليون تن تا پایان سال 1390 بالاترين ظرفيت توليد سيمان در خاورميانه را دارا می باشد و از نظر رده‌بندي جهاني نيز بين 15 كشور اول توليدكننده سيمان قراردارد.اما این محصول با اهمیت از ابتدای امسال شرایط پر پیچ و خمی را تجربه کرد و از منظر قیمت در فراز و نشیب های متعد دی قرار گرفت به گونه ای که منجر به تعطیلی برخی کارخانه های سیمان در سه ماهه تابستان شد.بسیاری از مراکز پژوهشی و تحقیقاتی در سال های اخیر مشکلات صنعت سیمان را بررسی کرده و می کنند.صنعت سیمان کشور با حدود 80سال سابقه، که 2درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد در ماههای اخیر دچار تلاطم و تغییرات بسیاری بوده که پیش بینی آینده بازار آن را مهم و ضروری می کند.یک کارشناس صنعت سیمان در این رابطه می گوید:انتظار بر این بود که با تغییرات سیاسی ایجاد شده در سطح کلان کشور و ثبات نسبی سیاستها وضعیت تولید بخصوص در بخش ساختمان نیز دچار تحول عمیق تری شود و رشد صنعت ساختمان تأثیر مطلوبتری در روند تولید مصالح ساختمانی ایجاد نماید و همین طور تداوم ثبات سیاسی به خروج از بن بست های صادراتی و تبادلات مالی بینجامد امری که علی رغم نشان های مثبت در آن هنوز خیلی محقق نشده است و طبیعتاً همین امر بر تولید کلی سیمان و استفاده از حداکثر توان ظرفیتی کارخانه ها تأثیر گذار بوده است.آنچه در ماه های اخیر شاهد بودیم مازاد بر تقاضا بودن عرضه سیمان بود.با رکود ساخت و سازها میلیونها تن سیمان مازاد در انبار ها دپو شد تا تولیدکنندگان با مشکل نقدینگی در ماههای پیش رو مواجه شدند.در این میان به نظر می رسد قیمت گذاری سیمان یکی از اصلی ترین مشکلات فعالان این صنعت باشد تا بتوانند جبران مشکل تامین نقدینگی خود را از این طریق داشته باشند.احمد رضا عمرانی فرد درباره نرخ گذاری سیمان می گوید:به عنوان کسی که سالها در صنعت سیمان فعال هستم معتقدم که نرخ گذاری دستوری و دولتی برای این صنعت جوابگو نخواهد بود و برهمین اساس انجمن سیمان طرحی برای آزادسازی قیمت دارد. البته ما ابتدای راه هستیم و باید قبول کرد که هنوز بخش اعظمی از معاملات سیمان به صورت سنتی انجام می پذیرد.نمودار رشد قیمت سیمان در 10سال اخیر شیب بسیار کندی داشته و نسبت به صنایعی نظیر فولاد که در دهه گذشته رشد 7برابری قیمت داشته اند حدوداً 2برابر شده است.اما با وجود همه این چالش های قیمتی به نظر می رسد بهار قیمت گذاری سیمان در پاییز فرا می رسد و کش‌وقوس‌های افزایش قیمت سیمان که از ابتدای امسال در جریان بود در نیمه‌های مهرماه به پایان برسد، چرا که دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان اعلام کرد که میزان افزایش قیمت سیمان در پانزدهم مهرماه به تصویب خواهد رسید.عبدالرضا شیخان با اشاره به این‌که شرایط برای افزایش قیمت سیمان فراهم شده است، اظهار کرد: طرح تنظیم بازار سیمان برای رساندن آن به تعادل و اجرای نرخ‌های مصوب سال ۱۳۹۳ از بهمن‌ماه سال گذشته آغاز شد و خوشبختانه در انتهای شش ماه اول امسال تا ۹۵ درصد به نتیجه رسید.با وجود اینکه پیش از این وی درباره افزایش قیمت سیمان گفته بود که این افزایش به خاطر رکود موجود در بازار و عدم توانایی تولیدکنندگان برای پایین آوردن قیمت‌ها فعلا منتفی می‌شود، اما در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی بازار سیمان، تصریح کرد: در شرایط فعلی بعد از گذشت هشت ماه از آغاز طرح ما موفق شدیم تا علاوه بر ایجاد افزایش تحویل سیمان بتوانیم تخفیف‌ها را هم کاهش دهیم.دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان به معدنا گفته است: پیش از این تولیدکنندگان سیمان حدود ۳۰ درصد در سطح کشور به خریداران این محصول تخفیف می‌دادند ولی امروز می‌توان گفت که تقریبا تخفیف‌ها نزدیک به صفر است و فقط برخی جاها محصولات خود را با حدود ۱۰ درصد تخفیف به فروش می‌رسانند.وی با بیان این‌که مقدمات فنی افزایش قیمت سیمان انجام شده است، گفت: با یک شرکت حسابررسی قراردادی بسته شده است تا گزارش مالی مربوط به تولیدکنندگان سیمان را تحویل دهد که به نظر می‌رسد این گزارش تا پانزدهم مهرماه همزمان با برگزاری مجمع مدیران عامل تولیدکننده سیمان تحویل شود تا بعد از بررسی وضعیت هر یک از تولیدکنندگان قیمت نهایی در این مجمع به تصویب برسد و به شکل رسمی اعلام شود.شیخان با بیان این‌که وضعیت نسبتا مناسب فعلی سیمان ربطی به توافق میان تولیدکنندگان سیمان و وزارت راه و شهرسازی در خصوص خرید دو میلیون تن سیمان توسط این وزارتخانه ندارد، گفت: در جلسه‌ای که در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با حضور مقامات وزارت راه و شهرسازی برگزار شد قرار بر این شد تا این وزارتخانه دو میلیون تن سیمان را خریداری کند، اما هنوز خریدی انجام نشده و ثبات فعلی این صنعت ربطی به این تفاهم‌نامه ندارد.وی ادامه داد: مقدمات فنی مربوط به فروش دو میلیون تن سیمان به وزارت راه و شهرسازی انجام شده است و بانک مسکن نیز به عنوان بانک دریافت‌کننده پول از وزارت راه و شهرسازی تعیین شده و به عنوان آخرین خبر از وضعیت این تفاهم‌نامه می‌توان گفت که فهرستی از پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی تحویل شده است که باید کارخانه‌هایی که توان تامین نیازهای هر پروژه را دارد براساس آن فهرست معرفی شوند.به هر حال با وجود همه فراز و نشیب ها در صنعت سیمان تولید کنندگان این محصول معدنی در پاییز امسال شاهد وزش نسیم آرامش در کارخانه های خود باشند و پس از ماه ها سختی روزهای بهتری را تجربه کنند.